Nöbetleşe ekim; ekim rotasyonu, mahsül rotasyonu, ekim nöbeti ve münavebe gibi isimlerle de bilinen bir tarım uygulamasıdır.
Sebze bahçelerinde de yaygın uygulanan bu yöntem basittir. Yönteme göre aynı mahsül aynı bölgeye arka arkaya 2 sezon boyunca ekilmemelidir.
Her yıl aynı noktaya aynı ürünleri ekmeyi bırakmak en başta haşere ve hastalık riskini en aza indirecektir.
Örneğin her yıl arka arkaya domates ektiğiniz bir bölgede tırtıl istilası varsa bunu o bölgeye domates yerine kabak ekerek tamamen sonlandırmak mümkün olabilmektedir.
Döngüde önerilen ideal döngü süresi 3. ya da 4. Yılda ilk sebzenin ilk yerine geri dönmesi şeklindedir.
Yani her zaman domates ektiğiniz bir sebze yatağına bu yıl kabak ektiniz. 2. yıl aynı yere havuç ektiniz. 3. yıl brokoli ektiniz. Ve 4. yıl döngüyü tamamlayarak domatesleri orijinal yerlerine ektiniz.
Nöbetleşe Ekim Neden Yapılır? Nöbetleşe Ekim İyi midir?
Mahsül rotasyonu aslında yalnızca haşere ve hastalık ile mücadeleyi amaçlayan bir yöntem değildir. Bunların yanı sıra toprak sağlığına katkı yapmayı ve bitkilerin topraktan alabileceği verimi arttırmayı da amaçlamaktadır.
Nöbetleşe Ekim Ürünleri / Ekim Nöbeti Sıralaması
Nöbetleşe ekimde hangi bitkilerin bir arada ekileceğine bitki aileleri gözetilerek karar verilir.
Örneğin domates, biber, patlıcan, patates gibi sebzeler birbirlerine hiç benzemeselerde aynı botanik ailenin -Solanaceae- üyeleridir. Ve bu üyeler ürün rotasyonunda aynı grupta yer alır. Yani eş zamanlı olarak aynı bölgeye ekilirler.
Rotasyonda farklı ailelerden üyeler ardı adına gelen sezonlarda aynı toprağa ekilirler.
Beraber rotasyona sokulabilecek farklı ailelere bir göz atalım:
Lahanagiller -Brassicas-
Brokoli, karnabahar, lahana, Brüksel lahanası, şalgam, karalahana, Çin lahanası, alabaş, hardal ve turplar bu ailedendir.
Bu ailenin üyeleri baklagillerin ardından rotasyona girmeye uygundur.
Patlıcangiller -Nightshades-
Domates, patlıcan, biber ve patates bu ailedendir.
Zengin toprağa ihtiyaç duyarlar.
Aynı hastalıklardan etkilenirler.
Özellikle patateslerden sonra domateslerin ekiminden kesinlikle kaçınılmalıdır.
Maydanozgiller -Apiaceae-
Havuç, yaban havucu, siyah havuç, şalgam, rezene, maydanoz ve dereotu bu gruptadır.
Soğangiller -Alliaceae-
Soğan, arpacık soğan, pırasa ve sarımsak bu gruptadır.
Kabakgiller -Cucurbitaceae-
Kabak, yazlık kabak, kışlık kabak, balkabağı, su kabağı, kavun, karpuz bu grupta yer alır.
Baklagiller -Fabaceae-
Yeşil fasülye, bezelye, börülce, yer fıstığı, soya fasülyesi bu ailenin üyeleridir.
Tüm baklagiller toprak sabitleyici görevdedir. Ve toprağa azot katkısı yaparlar.
Nöbetleşe Ekime Uygun Olmayan İstisnalar
Çok yıllık sebzeler ve otlar tüm yıl boyunca toprakta kaldıklarından taşınmaları iyi değildir.
Örneğin nane bu nedenle rotasyona sokulamayacaklardan bir tanesidir.
Kuşkonmaz ve ışkın da gene rotasyona uygun olmayan bir diğer örnektir. Kuşkonmazın verimli bir şekilde hasat edilebilmesi için öncesindeki 2 yıl boyunca toprakta kalması gerekir. Ancak 2 yıllık bir olgunluğun sonunda hasat başlar.
Nöbetleşe Ekim Örnekleri
Ekim rotasyonunun nasıl işleyeceği tam olarak anlamak için örneklerle de açıklayalım:
Ekim yapacağımız bahçemizi 3 bölüme ayırdığımızı var sayalım. Ekstra 1 küçük bölümde rotasyona girmeyecek bitkiler için ayıralım.
Birinci yıl
Birinci Bölüm: Patlıcangiller (patates, domates gibi)
İkinci Bölüm: Baklagiller, soğangiller (bezelye, soğan gibi)
Üçüncü Bölüm: Lahanagiller (lahana, turp gibi)
İkinci yıl
Birinci Bölüm: Baklagiller, soğangiller
İkinci Bölüm: Lahanagiller
Üçüncü Bölüm: Patlıcangiller
Üçüncü yıl
Birinci Bölüm: Lahanagiller
İkinci Bölüm: Patlıcangiller
Üçüncü Bölüm: Baklagiller, soğangiller
Bilgilendirici makalelerimizden, güncel ürün ve fiyat listelerimizden, kampanyalarımızdan haberdar olmak için bültenimize abone olabilir ve instagram sayfamızı takip edebilirsiniz.
Diğer Blog Yazılarımıza Göz Atın!
Sığla Yağı Yabani Kekik İç Pikan Cevizi Günlük Reçinesi Yerel Tohumlar Tahin Susam Ezmesi Günlük Buhuru Enerji Temizliği Gökova Susamı Kantaron Yağı Adaçayı Üzerlik Tohumu
