Carbon black (karbon siyahı), organik maddelerin eksik yanması veya termal ayrışması sonucunda elde edilen ince, siyah toz veya granül formunda bir karbon üründür. Yaygın olarak kullanılan türleri, çeşitli üretim yöntemlerine göre sınıflandırılır. En yaygın türleri, “furnace black,” “thermal black,” ve “acetylene black” olarak bilinir.
Kimyasal Özellikler:
- Kimyasal Formül: C
- Yapı: Amorf (şekilsiz) karbon
- Görünüm: Siyah, ince toz veya granül
Carbon Black Nerede Kullanılır?
Carbon black, birçok endüstriyel uygulamada yaygın olarak kullanılmaktadır:
- Lastik ve Kauçuk Üretimi:
- Güçlendirici Ajan: Lastiklerin dayanıklılığını ve aşınma direncini artırır.
- Renk Verici: Lastiklere siyah renk verir ve UV ışınlarına karşı koruma sağlar.
- Plastik ve Polimerler:
- Pigment: Plastik ve polimerlerde renklendirici olarak kullanılır.
- UV Koruyucu: UV ışınlarının etkilerini azaltarak malzemelerin ömrünü uzatır.
- Mürekkepler ve Boyalar:
- Pigment: Yazı, baskı mürekkepleri ve boyalarda siyah pigment olarak kullanılır.
- Elektriksel İletkenlik: Elektronik mürekkeplerde elektriksel iletkenliği artırır.
- Elektronik ve Elektriksel Uygulamalar:
- İletken Malzemeler: Bataryalar, kondansatörler ve diğer elektronik bileşenlerde kullanılır.
- Anti-statik Malzemeler: Elektronik cihazlarda statik elektrik birikimini önler.
- Diğer Uygulamalar:
- Yapı Malzemeleri: Çimento ve beton karışımlarında renk ve güçlendirme amacıyla kullanılır.
- Tekstil Ürünleri: Tekstil boyaları ve kaplamalarında siyah pigment olarak kullanılır.
Zararları ve Sağlık Etkileri
Carbon black’in kullanımı çeşitli sağlık ve çevresel riskleri beraberinde getirebilir. Bu riskler, üretim süreçleri, maruziyet süreleri ve miktarları ile ilişkilidir. İşte carbon black’in potansiyel zararları:
- Solunum Yolu Sorunları:
- Toz ve Partikül Maruziyeti: İnce partikül yapısı nedeniyle, uzun süreli inhalasyon (solunum) akciğerlerde birikime yol açabilir. Bu durum, kronik bronşit, astım ve diğer solunum yolu hastalıklarını tetikleyebilir.
- Kanser Riski: Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC), carbon black’i Grup 2B olarak sınıflandırmıştır, yani “insanlar için muhtemel kanserojen” olarak kabul edilmektedir. Bu sınıflandırma, özellikle üretim sırasında yüksek düzeyde maruz kalan işçiler için geçerlidir.
- Deri ve Göz Tahrişi:
- Cilt Teması: Carbon black’in ciltle uzun süreli teması tahrişe ve dermatite neden olabilir. Hassas ciltlerde alerjik reaksiyonlar görülebilir.
- Göz Teması: Gözle temas durumunda tahriş ve yanma hissi oluşturabilir. Gözlerde kızarıklık ve sulanma gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
- Çevresel Etkiler:
- Hava Kirliliği: Üretim süreçleri sırasında atmosfere yayılan ince carbon black partikülleri, hava kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bu partiküller, uzun süre atmosferde asılı kalarak solunum yolu hastalıklarını artırabilir.
- Su ve Toprak Kirliliği: Üretim atıkları ve yanlış depolama yöntemleri nedeniyle carbon black, su kaynaklarına ve toprağa karışabilir. Bu durum, ekosistemler üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir.
Güvenlik Önlemleri ve Yasal Düzenlemeler
Carbon black’in zararlarını azaltmak ve güvenli kullanımını sağlamak amacıyla çeşitli önlemler alınmalıdır:
- Kişisel Koruyucu Ekipmanlar (PPE):
- Solunum Koruyucuları: İmalat ve işleme süreçlerinde çalışan işçiler, toz maskeleri veya solunum cihazları kullanmalıdır.
- Göz Koruması: Gözlük veya yüz siperliği gibi koruyucu ekipmanlar kullanılmalıdır.
- Deri Koruması: Eldiven ve uygun iş kıyafetleri giymek cilt temasını önler.
- İşyerinde Güvenlik Uygulamaları:
- Havalandırma: İşyerlerinde uygun havalandırma sistemleri kurulmalı ve toz birikimini önlemek için düzenli temizlik yapılmalıdır.
- Eğitim: Çalışanlar, carbon black’in potansiyel tehlikeleri ve güvenli çalışma yöntemleri konusunda eğitilmelidir.
- Yasal Düzenlemeler:
- Amerika Birleşik Devletleri: OSHA (Occupational Safety and Health Administration), carbon black maruziyetini düzenlemekte ve işyerlerinde belirli maruziyet limitleri koymaktadır.
- Avrupa Birliği: REACH (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals) yönetmeliği, carbon black’in üretim ve kullanımını düzenler. Ayrıca, CLP (Classification, Labelling and Packaging) yönetmeliği kapsamında sınıflandırma ve etiketleme gereklilikleri belirlenmiştir.
Bilgilendirici makalelerimizden, güncel ürün ve fiyat listelerimizden, kampanyalarımızdan haberdar olmak için bültenimize abone olabilir ve instagram sayfamızı takip edebilirsiniz.
Diğer Blog Yazılarımıza Göz Atın!
Sığla Yağı Yabani Kekik İç Pikan Cevizi Günlük Reçinesi Yerel Tohumlar Tahin Susam Ezmesi Günlük Buhuru Enerji Temizliği Gökova Susamı Kantaron Yağı Adaçayı Üzerlik Tohumu
